එක්සත් ජාතීන්ගේ සෞඛ්‍යය හා සබැඳි තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක හා සර්වත්‍ර සෞඛ්‍ය ආවරණය සාක්ෂාත් කර ගැනිම සඳහා වඩාත් ශක්තිමත් ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ පද්ධතියක් අත්‍යවශ්‍ය බව රජය හඳුනාගෙන ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය සහ පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශය ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණය ශක්තිමත් කිරීම පිණිස පස් අවුරුදු ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කර තිබේ. ව්‍යාපෘතියේ සංවර්ධන අරමුණු වන්නේ ජනතා කේන්ද්‍රීය ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ සේවා උපයෝජනය හා ඒවායේ ගුණාත්මක බව වැඩි දියුණු කිරීමයි.
එය 'ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණය යළි සංවිධානය කිරීම - අපගේ ප්‍රගතිය සුරැකීම, අපගේ අනාගතය සූදානම් කිරීම' යන තේමාව යටතේ වන ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ සේවා යළි සංවිධානය කිරීම සඳහා වන අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම දේශීය ආකෘතියකි. මෙම පියවර, අපගේ සෞඛ්‍ය ප්‍රතිලාභ වැඩි දියුණු කර ගැනීමේ හා එමගින් ක්‍රමයෙන් විකාසය වන අභියෝග, විශේෂයෙන්ම බෝ නොවන රෝග වල බර යන අභියෝගයට මුහුණ දීමට දේශීය සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ පද්ධතිය සූදානම් කිරීමේ ක්‍රමයක්ද වේ. දියවැඩියාව, කන්තු වාහිණික රෝග, කුකුන්දර හෘද රෝග, ආඝාතය, ශ්වසන රෝග සහ පිළිකා මේවා අතර කැපී පෙනේ.
මෙම ප්‍රවේශය ශක්තිමත් සාක්ෂි මත පදනම්ව ඇති අතර ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ පද්ධතිය ශක්තිමත් කිරීමේ ව්‍යාපෘතියේ තේමාගත ක්ෂේත්‍ර තුනක් ඉස්මතු කර දක්වයි. :
- ශ්‍රී ලංකාවේ අවශ්‍යතා ඉටු කිරීම පිණිස ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණය නැවත සංවිධානය කිරීම.
- ජනතා කේන්ද්‍රීය සේවාවන් වෙනුවෙන් තොරතුරු කළමනාකරණ පද්ධති වැඩි දියුණු කිරීම.
- ප්‍රධාන පද්ධති වැඩිදියුණු කිරීම් තුළින් සෞඛ්‍ය අංශය ශක්තිමත් කිරීම.
පරිපූර්ණ ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ පද්ධතියක ඉල්ලුම් හා සැපයුම් යන සංරෝධන දෙවර්ගයටම විසඳුම් සැපයීම ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ පද්ධතිය ශක්තිමත් කිරීමේ ව්‍යාපෘතිය අරමුණු කරයි :
- ඉල්ලුම් පාර්ශ්වයෙන් එයට සෞඛ්‍ය සම්පන්න බව අත් කර ගැනිමේ චර්යාව වෙනස් කිරීම සඳහා සක්‍රිය ප්‍රවේශ වීමේ ක්‍රියාකාරකම් හා ශක්තිමත් පුරවැසි ප්‍රතිපෝෂණ යාන්ත්‍රණ ඇතුළත්ය.
- සැපයුම පාර්ශ්වයෙන් එය ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ ආයතනවල හැකියාවන් හා ජනගහනයේ ඉල්ලුම් හා ප්‍රතිචාර දක්වන ස්වභාවය වැඩි දියුණු කිරීම මගින් ඒවා භාවිතය දිරිගන්වයි.
මෙම ව්‍යාපෘතිය සාර්ථක ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීම තුළින් ශ්‍රී ලංකාවට පහත සඳහන් දේ සඳහා අවස්ථාව සැලසේ. :
- කණ්ඩායම් කළමනාකරණය හා රෝගීන් කේන්ද්‍ර කරගත් සේවා සැපයුම සම්බන්ධ වැඩි දියුණු වූ කුසලතා වලින් ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණය සපයන්නන් සන්නද්ධ කිරීම.
- බෝ නොවන රෝග වැඩිවීම සඵලදායක ලෙස කළමනාකරණය සහ පාලනය කිරීම.
- බෝ නොවන රෝග වැඩසටහන් වෙනුවෙන් ජනගහනය පාදක කරගත් තොරතුරු කළමනාකරණ පද්ධති ස්ථාපනය කිරීම.
ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍ර
1 වැනි ක්‍රියාකාරී ක්ෂේත්‍රය
ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණය යළි සංවිධානය කිරීම - ප්‍රතිපත්ති හා ප්‍රමිති නියම කිරීම
- ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණය යළි සංවිධානය කිරීම සඳහා සමස්ත උපායමාර්ගික යොමුවීමක් ලබා දීම.
- සවිස්තරාත්මක ප්‍රතිපත්ති, ප්‍රමිති හා ක්‍රියාත්මක කිරීමේ මාර්ගෝපදේශ ලබා දීම.
2 වැනි ක්‍රියාකාරි ක්ෂේත්‍රය
පද්ධති වැඩි දියුණු කිරීම් - සැපයුම්කාර කාර්යයන් හා ශක්‍යතා ශක්තිමත් කිරීම
- ගුණාත්මක සේවා පැකේජ සැපයීම සඳහා අවශ්‍ය ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ ආයතන ශක්‍යතා ස්ථාපනය කිරීම
මේ අතරට පහත සඳහන් දේ අයත් වේ :
- පුහුණු කාර්ය මණ්ඩලය අවම සංඛ්‍යාවක් සිටීම.
- ක්‍රියාත්මක රෝග විනිශ්චය උපකරණ අවම කට්ටලයක් තිබීම.
- අත්‍යවශ්‍ය ඖෂධ සහ රසායනාගාර පරීක්ෂණ ශක්‍යතාව අවම මට්ටමින් පැවතීම.
- ආධාරක අධීක්ෂණ යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපනය කිරීම.
- පහත දැක්වෙන ආකාරයේ වඩාත් රෝගී හිතකාමී සේවා සැපයුමට ආධාර කිරීම :
- බෝ නොවන රෝග සඳහා ඖෂධ එක් මසක් වෙනුවෙන් බුබුළු ඇසුරුම් මගින් ලබා දීම.
- ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ ආයතනවල රසායනාගාර ජාලගත කිරීමේ පද්ධති ස්ථාපනය කිරීම.
- රාජ්‍ය මූල්‍ය සම්පාදනයෙන් සැපයෙන ඖෂධ වෙනුවෙන් වට්ටෝරු බෙහෙත් ශාලා වෙතින් නොමිලයේ ලබා ගැනීමට රෝගීන්ට අවස්ථාව සලසා දීම.
- වෛද්‍යවරුන් හමුවිමට වේලාව වෙන් කර ගැනීමට, ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ ආයතනවල පද්ධතියක් පිහිටුවීම.
- හැකි සෑම විටම, අවශ්‍යතාව මත පදනම්ව, පුද්ගලික අංශය සමග සහයෝගිතාවෙන් රෝගී හිතකාමී සේවා (බෝ නොවන රෝග හඳුනාගැනීමට පරීක්ෂා කිරීම) ප්‍රවර්ධනය කිරීම හරහා රාජ්‍ය - පුද්ගලික හවුල්කාරිත්ව පරිසරයක් ඇති කිරීම.
- බෝ නොවන රෝග වෙනුවෙන් ආරක්ෂණ සේවා උපයෝජනය කිරීමේදී ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජතාව පරතරයට විසඳුම් සැපයීම සඳහා ක්‍රියාත්මක වෛද්‍යවරුන් හමුවීම් වෙන් කිරීමේ පද්ධති හා සක්‍රියව රෝගීන් වෙත ප්‍රවේශ වන සේවා ස්ථාපනය කිරීම.
3 වැනි ක්‍රියාකාරී ක්ෂේත්‍රය
තථ්‍ය කාල සෞඛ්‍ය සේවා වැඩි දියුණු කිරීම පිණිස තොරතුරු කළමනාකරණය සහ ආධාරක පද්ධති සකස් කිරීම
සමායෝජනය කරන ලද රෝගී ආරක්ෂණය සඳහා පහසුකම් සැලසීම පිණිස පුද්ගලික සෞඛ්‍ය වාර්තා පද්ධතියක් සැකසීම
- කලට වේලාවට හා කාර්යක්ෂමව ඖෂධ සැපයීමේ සහති කිරීම සඳහා ජාතික ප්‍රසම්පාදන හා සැපයුම් දාම පද්ධති වැඩි දියුණු කිරීම.
4 වැනි ක්‍රියාකාරී ක්ෂේත්‍රය
තථ්‍ය කාල සෞඛ්‍ය සේවා වැඩි දියුණු කිරීම පිණිස තොරතුරු කළමනාකරණය - සවිබල ගැන්වීම ජනතා ඉල්ලීම් වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීම
- ප්‍රජා නිරත වීමේ යාන්ත්‍රණ සකස් කිරීම සහ සෞඛ්‍ය අංශය වෙනුවෙන් වැඩි වගවීම වැඩි කිරීම.
- ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ පද්ධතිවල වෙනස්කම් පිළිබඳව පාර්ශ්වකරුවන්ට හා මහජනතාවට දැනුම්දීමට සන්නිවේදන උපායමාර්ගයක් ක්‍රියාත්මක කිරීම.
- සෞඛ්‍ය සේවා පිළිබඳව ජනතා ප්‍රතිපෝෂණයට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සඳහා දුක්ගැනවිලි වලට සහන සැලසීමේ යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපනය කිරීම.
- ‘පහසුකම් මිතුරෝ‘ කමිටු හරහා ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ ආයතන සහ ඒවා සේවා සපයන ප්‍රජාවන් අතර සෘජු සම්බන්ධතා ස්ථාපනය කිරීම.
5 වැනි ක්‍රියාකාරී ක්ෂේත්‍රය
ප්‍රාථමික වෛද්‍ය ආරක්ෂණ ආයතනවල උපයෝජනයේ හා ගුණාත්මක බවෙහි වර්ධනය- බෝ නොවන රෝග වැළඳීම් හඳුනාගැනීම හා කළමනාකරණය කෙරෙහි අවධාරණය සහිතව
- ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ උපයෝජනය, විශේෂයෙන්ම ඉහළ අවදානම සහිත කණ්ඩායම් තුළ වැලැක්වීම / කළමනාකරණය වැඩි කිරීම
- බෝ නොවන රෝග හඳුනාගැනීමට පරීක්ෂා කිරීම් වැඩි කිරීම
- බෝ නොවන රෝග හඳුනාගැනීමට පරීක්ෂා කිරීම් හා කළමනාකරණය වෙනුවෙන් පාවිච්චි කරන්නන්ට හිතකාමී ප්‍රොටෝකෝල හා මාර්ගෝපදේශ සැකසීම
